Bütün dünyada 5 milyondan fazla satmış bu eserin ilk baskısı 1965 yılında yapılmış. Tam 50 yıl önce. O yıllarda çocuk eğitiminde kaba kuvvetin, dayağın normal kabul edildiğini, çocukların minik birer vahşi , terbiye edilmesi gereken varlıklar olarak görüldüğünü düşünürsek oldukça radikal bir eser. Günümüzde pek popüler olan, benim de çok haklı bulduğum Naomi Waldort ve Faber-Mazlish ekollerinin temeli Ginott tarafından atılmış diye düşünüyorum.
Kitap özetle şunu diyor.
''Balıklar yüzer, kuşlar uçar, insanlar hisseder.''
Çocukların duygularından korkmamayı, kızgınlık, keder, nefret ifadelerinden paniğe kapılmamayı, her türlü duygunun açığa çıkarılması için onlara ayna olmayı öneriyor.
Kitap çocuklara karşı yumuşamayı tavsiye ediyor, bana çok faydası olmadı bu nedenle; biz aşırı yumuşaklıktan (bir arkadaşın ifadesiyle gevşeklikten) muzdaribiz.
Alıntılar:
''Bir sınırı ihlal eden çocuğa tepki gösterirken ebeveyn kavgacı olmamalı ve gereksiz konuşmalar yapmamalıdır. Bir çocuğa ''İnsanlara vurulmaz'' demenin dışında neden kardeşine vurmaması gerektiğini açıklamak gereksizdir.
Ebeveynler çok fazla konuşursa güçlü olmaları gereken bir zamanda zayıf oldukları izlenimini verirler.
Anne: Bağırdığımı duyana kadar tatmin olmadığını görüyorum. Tamam. (Bağırarak ) Yapma, sonra üzüleceksin! Eğer bir şey daha fırlatırsan seni mahvedeceğim!
Tehditler ve vaatler yerine bu anne gerçek öfkesini daha etkili bir şekilde ifade edebilirdi:
''Bunu yaptığını görmek beni çıldırtıyor!
Bu beni öfkelendiriyor!
Çok kızıyorum!
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Çocuğun kişiliğine hitap eden övgü kelimeleri işe yaramaz:
''Sen ne kadar mükemmel bir kızsın.
Sen hakikaten annenin küçük yardımcısısın.
Sen olmasaydın anne ne yapardı?''
Bu tür yorumlar çocuğu tehdit eder ve onun kaygılanmasına yol açar. Çocuk mükemmellikten uzak olduğunu ve bu sıfata asla ulaşamayacağını düşünebilir. Bu nedenle , sahtekarlığının ortaya çıkmasını korkuyla beklemek yerine hemen kötü bir davranış sergileyerek yükünü azaltmaya karar verebilir. Kişiliğe yapılan doğrudan övgü , tıpkı doğrudan güneş ışığı gibi rahatsız ve kör edicidir. Birisine mükemmel, melek gibi, cömert ve alçak gönüllü olduğunun söylenmesi, o kişi için can sıkıcıdır.''
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Medeniyet ebeveynlere , küçük çocuğun büyük isteklerine ''hayır'' demek zorunda olan ''hayırcılar'' rolünü vermiştir. Parmak emmek yok, penise dokunmak yok, burnunu karıştırmak yok, üstünü kirletmek yok ve gürültü yapmak yok. Medeniyet yumuşak bir göğüs yerine sert bir bardak, anında rahatlık ve ılık kumaşlar yerine, soğuk bir kap ve kendi kendini sınırlama sunar.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ebeveynler okul çağındaki çocuklarını her sabah kaldıran kişiler olmamalıdır.Çalar saat anne veya çalar saat baba gibi onları kontrol etmektense bir çalar saat tarafından uyandırılmaları daha iyidir.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ebeveyn çocuğunun şikayetine o şikayeti kabul ederek karşılık vermeyi öğrenmelidir.
Çocuk: Bana hiç bir şey almıyorsun
Anne: Sana almamı istediğin bir şey var.
Çocuk: Beni hiç bir yere götürmüyorsun.
Baba: Nereye gitmek istiyorsun?
Çocuk: Daima geç kalıyorsun
Anne: Beni beklemekten hoşlanmıyorsun
Çocuk: Başıma gelen hiç bir şeyle ilgilenmiyorsun
Baba: İhtiyaç duyduğunda yanında olmamı istiyorsun
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Okuldan dönüş:
Okul nasıldı? Ne yaptın? gibi sorular yerine:
-Zor bir gün geçirmiş gibi görünüyorsun
-Eve gelmekten memnun gibisin
-Bahse girerim, çıkış saatini beklemekte zorlandın
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kardeş kıskançlığını ifade etmek için bazı çocuklar yataklarını ıslatabilir, bazıları öksürük ve cilt lekeleri ile duygularını gösterir, kardeşlerini incitmek ve ısırmak isteyişlerinin bir örtüsü olarak kendi tırnaklarını yerler ya da saçlarını yolarlar. ( Bizim için tehlike çanları ?)
Ginott'un önerisi her bir çocuğa kısacık da olsa ayrı zaman ayırmak ve o anda çocuğun kendisini ''evin tek çocuğu'' gibi hissetmesini sağlamak. Çocukları eşit ve adil değil ''tekil'' olarak sevebileceğimizi kabul etmek.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Çocuk bebeğin çıktığı yeri görmek isteyebilir. Buna izin verilmemelidir. Bunun yerine bir insan vücudu çizebiliriz, oyuncak bir bebek kullanabiliriz ya da resimli bir kitaptan yararlanabiliriz.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2015 yılında elbette bu kitap çok yeni, ilginç şeyler söylemiyor ama bildiklerimi tekrar etmek açısından bana iyi geldi. Çocuklarla yaşadığım krizlerde, herkes gibi ben de, okuduğum her şeyi unutarak otomatik tepkiler veriyorum. Şimdi sıralayacağım maddeleri yazıp duvarıma asmam lazım:
1. ÇOK DİNLE, AZ KONUŞ
2. ÇOCUĞUN ALGISINI, DUYGUSUNU VE DENEYİMİNİ REDDETME. ''Su soğuk'' GİBİ BASİT BİR ŞEY OLSA BİLE.
3.ÖVGÜ ÇOCUĞU TEHDİT EDER. ÖVGÜYÜ DE BEN DİLİYLE YAP. DAVRANIŞI ÖV, KARAKTERİ DEĞİL.
4. DUYGULARI KABUL ET, DAVRANIŞLARI SINIRLA.
5. KISACIK DA OLSA HER ÇOCUĞA ÖZEL ZAMAN AYIR.
6. UYKU RUTİNİNDE SEVGİ DOLU ANLAR YARAT.Etiketler: Anne Baba ve Çocuk Arasında, Ebeveyn, Ebeveyn Kitapları, Ebeveynlik
